Konferencję prowadziła dr n. o zdr. Karolina Prasek z Zakładu Podstaw Pielęgniarstwa WUM. Natomiast uroczystego otwarcia dokonał prof. Zbigniew Gaciong, Rektor WUM.
– Widzę tu wiele młodych osób, które jeszcze uczą się pielęgniarstwa i położnictwa - zawodów niezwykle potrzebnych. Nauczyliśmy się, że medycyna jest grą zespołową i w zespole każdy jest ważny. Mamy inne role w tym zespole, ale ranga każdej osoby jest taka sama. Musimy teraz jeszcze nauczyć się pracować razem w grupach interprofesjonalnych – mówił Rektor.
Prof. Gaciong przypomniał również, że Forum wiąże się z Dniem Pielęgniarki i Położnej, który przypada 12 maja i złożył życzenia wszystkim przedstawicielom tych zawodów.
Wątek pracy zespołowej podjął również prof. Mariusz Gujski, dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu WUM.
– Dziś czas solistów minął i znaczące sukcesy osiąga się w pracy zespołowej.
Dziekan wręczył również dyplomy uczestniczkom XIV Olimpiady Pielęgniarskiej im. Janiny Fetlińskiej.
Goście konferencji
Specjalnym gościem Forum była prof. Urszula Demkow, podsekretarz stanu w MZ.
– Moje serce było zawsze po stronie pielęgniarek – mówiła wiceminister – Gdy byłam młodą lekarką to pielęgniarki wprowadzały mnie w arkana zawodu. Jesteście filarem systemu i bez was nic by się w medycynie nie zadziało. Dlatego w ministerstwie tak wiele uwagi poświęcamy temu, by pielęgniarki mogły rozwijać swoje kompetencje zawodowe.
Głos zabrała również dr n. o zdr. Grażyna Wójcik, prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego, która mówiła o największych wyzwaniach.
– Dziś największym wyzwaniem jest jakość kształcenia. Mamy ponad 120 uczelni i walczymy o to, żeby nowo powstające uczelnie medyczne kształciły równie dobrze, jak ci najlepsi. Musimy również patrzeć, co się dzieje z efektami tego kształcenia. Mamy niestety do czynienia z brakiem wykorzystania umiejętności i kompetencji uzyskanych w całym procesie kształcenia. Musimy się zastanowić, jak to zmienić – podkreśliła prezes PTP.
Samodzielność – teoria i praktyka
Na czym tak naprawdę polega samodzielność zawodowa pielęgniarek i położnych zastanawiały się same przedstawicielki tych zawodów. Dr hab. n. o zdr. Mariola Głowacka, pielęgniarka, prof. Uczelni, Przewodnicząca Krajowej Rady Akredytacyjnej Szkół Pielęgniarek i Położnych przypomniała, że zawód pielęgniarki jest samodzielnym zawodem medycznym.
– Osoby z tytułem licencjata mogą wypisywać recepty na kontynuację leczenia. Osoby z tytułem magistra mogą samodzielnie ordynować leczenie i wypisywać skierowania na niektóre badania diagnostyczne czy na wyroby medyczne – mówiła prelegentka.
Podkreślała przy tym, że samodzielność to przede wszystkim odpowiedzialność. Dr hab. Mariola Głowacka mówiła również o kompetencjach zawodowych w świetle kształcenia przeddyplomowego.
– Dziś największe wyzwanie brzmi - jak zbudować przekaz, żeby był atrakcyjny dla studenta z pokolenia "7 C” (connected, communicating, computerized, contetnt-centrie, celebritized, community-oriented, clicking). Osoby z tego pokolenia mają problem ze skupieniem na tradycyjnych podręcznikach, a znakomicie przyswajają tekst podany w formie krótkich komunikatów.
Dr hab. Mariola Głowacka wskazywała, jakie metody kształcenia są dziś najskuteczniejsze. Przedstawiła też przegląd najnowocześniejszych sprzętów i metod wykorzystywanych w opiece nad pacjentem, m.in. wózek sterowany przez bluetooth, aplikacje monitorujące zdrowie, robot da Vinci, kardiowerter z możliwością transmisji danych.
Z wykładem na temat samodzielności zawodowej położnych wystąpiła dr n. med. Monika Przestrzelska, Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Pielęgniarstwa Ginekologiczno-Położniczego. Prelegentka rozpoczęła od przywołania definicji zawodu położnej i zacytowania dokumentów, które mówią o ustawicznym kształceniu podyplomowym. Wymieniła również wszystkie obszary, w których położne mają samodzielność. A są to m.in. rozpoznawanie ciąży i opieka nad kobietą w ciąży fizjologicznej, prowadzenie porodu fizjologicznego, przyjmowanie porodów naturalnych, również w warunkach domowych, badanie noworodków, niemowląt i opieka nad nimi, edukacja i wsparcie kobiety w okresie laktacji.
– W tej chwili położne mogą samodzielnie realizować swoje zadania w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej lub praktyk grupowych i coraz więcej kobiet się do nich zgłasza – mówiła dr Przestrzelska. – Mamy dużą samodzielność w opiece nad kobietą w ciąży, ale chcemy też samodzielności w opiece nad kobietą w późniejszych latach życia – podkreśliła prelegentka.
Kompetencje zawodowe – co jest ważne
O kompetencjach zawodowych w świetle kształcenia podyplomowego mówiła dr n. med. Beata Guzak, Dyrektor Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych.
– Co stoi na przeszkodzie, aby pielęgniarki z tytułem magistra i ukończoną specjalizacją przeprowadzały szczegółową ocenę kliniczną, stawiały diagnozy i przepisywały leki pacjentom? – zastanawiała się prelegentka.
Zacytowała przy tym dyskusję z Facebooka. Punktem wyjścia tej dyskusji były pytania: co jest sednem w zawodzie pielęgniarki?, czy potrzebna jest pielęgniarka ze stetoskopem, wypisująca leki, czy raczej osoba, która zaopiekuje się pacjentem i poświęci mu czas?. Padło wiele skrajnych opinii. W końcu cytowaną facebookową dyskusję zamknął głos pielęgniarki z Ilinois, wskazujący, że to, o czym my w Polsce jeszcze wciąż dyskutujemy na świecie już dawno się zadziało, a zawód pielęgniarki może doskonale łączyć wiele kompetencji: zarówno ordynowanie leków, jak i empatyczną opiekę nad pacjentem.
Samodzielność w wymiarze prawnym i nie tylko
O samodzielności pielęgniarek i położnych w kontekście odpowiedzialności cywilnej i zawodowej mówiła dr hab. n. med. oraz dr. n. o zdr. Anna Augustynowicz z Zakładu Ekonomiki Zdrowia i Prawa Medycznego WUM. Natomiast dr n. o zdr. Zofia Sienkiewicz z Zakładu Rozwoju Pielęgniarstwa, Nauk Społecznych i Medycznych WUM przedstawiła temat „Pielęgniarka liderem i siłą ekonomiczną ochrony zdrowia". Na koniec sesji inauguracyjnej wystąpiła dr hab. n. med. oraz n. o zdr. Grażyna Bączek, kierownik Zakładu Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej WUM, Dyrektor Pielęgniarek i Położnych CM Żelazna. W swej prezentacji wypunktowała, co położnym w samodzielności pomaga, co przeszkadza, a co jeszcze jest potrzebne. Zdaniem prelegentki dobrze działa system kształcenia. Nie działa natomiast system ochrony zdrowia, który nie dostrzega kompetencji położnych, a legislacja nie nadąża za zmianami w systemie kształcenia.
Debata i przykłady dobrych praktyk
Wystąpienie dr hab. Grażyny Bączek było punktem wyjścia do rozmowy na temat samodzielności zawodowej pielęgniarek i położnych. Debatę poprowadziła mgr Izabela Fornal z Zakładu Podstaw Pielęgniarstwa WUM, a eksperci mówili o tym, jaka jest rola pielęgniarek i położnych i ich miejsce w systemie ochrony zdrowia, a także jakie są możliwości i wyzwania związane z ich samodzielnością zawodową. W debacie udział wzięli: dr n. o zdr. Grażyna Wójcik,prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego, dr hab. n. med. oraz n. o zdr. Grażyna Bączek, kierownik Zakładu Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej oraz dyrektor Pielęgniarek i Położnych CM Żelazna, dr n. o zdr. Karolina Prasek, Zakład Podstaw Pielęgniarstwa WUM, Dyrektor Działu Rozwoju Pielęgniarstwa i Położnictwa Medicover, mgr Katarzyna Kowalska, prezes Stowarzyszenia Pielęgniarek Cyfrowych, mgr Marika Kaczmarek, Ogólnopolskie Stowarzyszenie położnych Rodzinnych, Emilia Ciastoń, przewodnicząca SKN Zacznij od Podstaw WUM, Gabriel Pesta, przewodniczący Koła Naukowego STATMED WUM, Oksana Stępień, przewodnicząca Studenckiego Koła Naukowego Położnych WUM.
Po debacie rozpoczęła się sesja praktyków, w trakcie której prezentowano przykłady dobrych praktyk w samodzielności zawodowej pielęgniarek i położnych. Wystąpili w niej:
- dr n o zdr. Monika Tomaszewska, Dyrektorka Departamentu Strategii Medycznej i Profilaktyki, Lux Med – Primary nursing w wymiarze praktycznym;
- dr n. o zdr. Dorota Fryc, Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Położnicza – Prowadzenie ciąży fizjologicznej przez położną;
- mgr Urszula Jakubowska, koordynator Szpitalnego Oddziału Ratunkowego – Pielęgniarka jako koordynator Szpitalnego Oddziału Ratunkowego
- dr n. o zdr. Mariola Pietrzak, Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Pielęgniarstwa Rodzinnego – Koordynowana opieka zdrowotna POZ
- mgr Małgorzata Jadczak, Uczelnia Łazarskiego, Wydział Medyczny – Pielęgnacja ran w samodzielnej praktyce pielęgniarskiej
- mgr Magdalena Krauze, Stowarzyszenie „Dobrze Urodzeni” – Poród w domu zgodnie ze Standardem Opieki Okołoporodowej
- mgr Grzegorz Cichowlas, Polskie Towarzystwo Pielęgniarstwa Infuzyjnego – Samodzielność zawodowa w zakresie zespołu dostępów naczyniowych w praktyce.
- mgr Michał Rumiński, Hospicjum Domowe Zgromadzenia Księży Marianów – Opieka paliatywna w praktyce pielęgniarskiej.
W trakcie Forum równolegle z sesją praktyków odbywały się warsztaty: Dostępy naczyniowe pod kontrolą USG, Samodzielna porada infekcyjna, Prowadzenie ciąży fizjologicznej przez położną, Wykorzystanie USG w praktyce położnej oraz Komunikacja w zespole terapeutycznym.
Forum Samodzielność zawodowa pielęgniarek i położnych odbyło się 10.05.2024 r. w formule hybrydowej. Uczestniczyli w nim m.in. studenci i wykładowcy z Iwano-Frankiwskiego Narodowego Uniwersytetu Medycznego w Ukrainie.
