Duża dawka wiedzy o badaniach nad związkami pomiędzy chorobami

Jak planować badania naukowe, które pozwolą na ustalenie związków pomiędzy chorobami? Wiedzą i doświadczeniem w tym temacie podzielił się uznany na świecie periodontolog - prof. David Herrera z Uniwersytetu Complutense w Madrycie.

To był kolejny wykład zorganizowany przez Szkołę Doktorską WUM w ramach programu STER Umiędzynarodowienie szkół doktorskich NAWA. Prof. Davida Herrerę zaprosił prof. Paweł Włodarski, prorektor ds. umiędzynarodowienia, promocji i rozwoju.

Prorektor przybliżył sylwetkę gościa. Prof. David Herrera jest prodziekanem Wydziału Odontologii UCM. W latach w latach 2013-2016 pełnił funkcję prezesa Hiszpańskiego Towarzystwa Periodontologii. W latach 2020-2021 był przewodniczącym Grupy Badań Periodontologicznych International Association for Dental Research, zaś w latach 2016-2022 - członkiem zespołu roboczego FDI Global Periodontal Health Project. Jest autorem ponad 180 publikacji naukowych w czasopismach JCR.

– O tym, jak praca profesora Herrery przekłada się na współczesną medycynę, będzie można przekonać się podczas jego wykładu – mówił prof. Paweł Włodarski.

O związkach pomiędzy chorobami

Aby uzmysłowić słuchaczom istotę wykładu - badania ustalające związek pomiędzy chorobami, prof. Herrera posłużył się przykładem ze swojej specjalizacji.

– Najczęstsze choroby przyzębia to zapalenie dziąseł i parodontoza. Jeśli weźmiemy pod uwagę wszystkie rodzaje parodontozy, nie tylko tą ostrą - to cierpi na nią od 40 do 50% populacji dorosłych w krajach zachodnich – mówił prof. Herrera.

Konsekwencjami choroby są m.in. cofanie się i krwawienie dziąseł, nadwrażliwość zębiny oraz utrata zębów. Choroba obniża też jakość życia. Ale co więcej - ma też wpływ na cały organizm, ponieważ wywołujące ją bakterie przedostają się do krwioobiegu, co w połączeniu z innymi czynnikami, może doprowadzić do podwyższenia ogólnoustrojowego stanu zapalnego.

– W przypadku podwyższonego stanu zapalnego w organizmie istnieje większe ryzyko wystąpienia różnych chorób, w tym bardzo poważnych: cukrzycy lub schorzeń sercowo-naczyniowych – podkreślał prof. Herrera.

Czego można było dowiedzieć się w trakcie wykładu

Profesor Herrera przedstawił w skrócie koncepcje istotne dla ustalenia związku między chorobami. Odwołując się do wiedzy słuchaczy, prelegent przypominał, że celem każdego badania jest ustalenie przypadkowego związku między dwoma lub więcej wynikami (outcome). Kluczowe przy badaniach naukowych jest dobre zrozumienie i rozróżnienie tego, czym jest wynik, czym efekt końcowy, a czym zmienna.

– Zmienna, to to czym mierzę. Wynik to to, jak to mierzę, zaś efekt końcowy to to, co chcę osiągnąć – tłumaczył profesor Herrera.

Prelegent omówił następnie związek między chorobami przyzębia a chorobami ogólnoustrojowymi, wiarygodność biologiczną, badania epidemiologiczne, badania interwencyjne. Zaznaczył, że mając już dowody naukowe na związek pomiędzy chorobami, następnym krokiem powinna być dyskusja z ekspertami oraz wypracowanie odpowiedniego konsensusu i protokołu postępowania. Tak, aby ze wszystkich tych prac naukowych mógł z pozytywnym efektem skorzystać pacjent.

– Sama skuteczność to za mało, aby móc stworzyć odpowiednie rekomendacje – zaznaczył profesor Herrera.

 

Wykład był skierowany do studentów studiów doktoranckich prowadzonych na naszej uczelni, a także wszystkich zainteresowanych tą tematyką.

Żegnając się ze słuchaczami prof. David Herrera powiedział:

– Mam nadzieję, że tematy, które omówiłem były dla was interesujące i pomogą wam przygotować rozprawę doktorską, a także pomogą przygotować was samych to udziału w bardzo ważnym obszarze, jakim są badania naukowe.