Warunkiem rozliczenia projektu o wartości 400 mln zł., za co odpowiada lider, jest osiągnięcie wymaganych rezultatów projektu, obejmujących zarówno efekty naukowe (np. publikacje, projekty badawcze) jak i ekonomiczne (np. liczba przedsiębiorców współpracujących z Konsorcjum, efekty tej współpracy). Jak podkreśla prof. Jadwiga Turło – Prorektor ds. Nauki i Transferu Technologii „wskaźniki rezultatu zgodnie z umową dofinansowania zostały w całości osiągnięte. Część z nich na poziomie wielokrotnie przewyższającym przyjęte założenia”.
W ramach Konsorcjum aktualnie są realizowane i projektowane dalsze wielomilionowe projekty (CePT2, CePT3).
Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii (CePT) to nazwa zarówno ośrodka badań naukowych, konsorcjum naukowego jak i projektów infrastrukturalnych i badawczych współfinansowanych z funduszy EU oraz Skarbu Państwa.
Czym jest Konsorcjum CePT?
Konsorcjum CePT powstało na podstawie Umowy z dnia 28 listopada 2008 roku.
W jego skład wchodzi 10 jednostek (uczelni i instytutów badawczych):
- Warszawski Uniwersytet Medyczny – lider Konsorcjum
- Uniwersytet Warszawski
- Politechnika Warszawska
oraz
- Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN
- Instytut Biochemii i Biofizyki PAN
- Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN
- Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej
- Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN
- Instytut Wysokich Ciśnień Polskiej Akademii Nauk PAN
- Instytut Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN
Zgodnie z zawartą umową, która ma charakter bezterminowy:
- Koordynatorem konsorcjum jest Warszawski Uniwersytet Medyczny
- W skład Rady Konsorcjum wchodzą Rektorzy i Dyrektorzy wszystkich jednostek skupionych w CePT
- Zasadą jest prezydencja roczna poszczególnych Konsorcjantów. Obecnie prezydencja należy do Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN
- Biuro CePT, współfinansowane przez wszystkich konsorcjantów (jednocześnie jednostka ogólnouczelniana WUM) odpowiada za obsługę administracyjną Konsorcjum
Projekt CePT (CePT 1)
Głównym celem Konsorcjum było utworzenie znaczącego ośrodka badań biomedycznych poprzez skonsolidowanie działań jednostek wchodzących w skład Konsorcjum CePT. Pierwszym krokiem do zrealizowania tego celu było przygotowanie i realizacja Projektu CePT (1), projektu infrastrukturalnego zapewniającego sfinansowanie utworzenia 47 nowoczesnych, unikatowych specjalistycznych laboratoriów badawczych. W przypadku WUM sfinansowana była budowa i wyposażenie laboratoriów Centrum Badań Przedklinicznych WUM (CBP WUM).
Projekt Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii (CePT) był współfinansowany w 85% ze środków Unii Europejskiej - Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, lata 2007-2013, Priorytet 2. Infrastruktura sfery B+R, Działanie 2.2 Wsparcie tworzenia wspólnej infrastruktury badawczej jednostek naukowych realizowanego na podstawie umowy dofinansowania Nr POIG.02.02.00-14-024/08-00, z dnia 08.10.2009r), natomiast w 25% ze środków Skarbu Państwa (MNiSW). Projekt nie wymagał wkładu własnego Konsorcjantów.
Koszty realizacji przedsięwzięcia to blisko 400 mln zł (100 mln EU) w tym koszty kwalifikowane ok 359 000 000 zł. Udział WUM w dofinansowaniu z projektu CePT to ok 25% (24,45%), czyli około 100 mln zł.
CePT jako ośrodek badań naukowych
W momencie powstawania, CePT był jednym z największych w Europie Środkowo – Wschodniej ośrodków badań biomedycznych. W 10, ściśle współpracujących środowiskowych centrów naukowych są prowadzone badania z zakresu biomedycyny, dotyczące badań podstawowych, nowych metod diagnostycznych i terapeutycznych. Dane na temat potencjału badawczego, projektów, możliwości współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym tego ośrodka można znaleźć na stronie internetowej https://cept.wum.edu.pl/.
Realizacja projektu CePT
Realizacja Projektu przebiegała w latach 2010-2015. Okres trwałości projektu jak wspomniano powyżej, upływa z końcem marca 2020 roku. Zgodnie z założeniami projektowymi konieczne było osiągnięcie wskaźników rezultatu. Poniżej przedstawiono szczegółową informację nt. wykonania wskaźników krajowych na poziomie sumarycznym dla całego Konsorcjum CePT oraz dynamikę rozwoju działania Konsorcjum w ostatnich 3 latach.
Następne dane dotyczą z kolei sukcesów laboratoriów środowiskowych powstałych w ramach projektu CePT w WUM, czyli Centrum Badań Przedklinicznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (CBP WUM).
Osiągnięcia w latach 2015 -2019 (w nawiasach wymagane wskaźniki projektu dla laboratoriów WUM):
- Powstało 15 laboratoriów środowiskowych o łącznej powierzchni brutto 8646 m2 wybudowane w wysokim standardzie laboratoryjnym
- Pracuje w nich ponad 250 badaczy, profesorów, doktorów habilitowanych, doktorów i doktorantów ( oczekiwany wskaźnik =157)
- 256 to liczba instytucji korzystających ze wspartej aparatury naukowo-badawczej (w=44)
- 206 to liczba zawartych umów z otoczeniem społeczno-gospodarczym (w=97)
- 146 to liczba projektów badawczych realizowanych w latach 2015 - 2019 (w=38)
- 121 to liczba współpracujących z CBP WUM przedsiębiorstw (w=35)
- 62 to liczba utworzonych nowych etatów przy realizacji projektów (w=10)
- 16 to liczba realizowanych projektów międzynarodowych.(w=16)
- 15 to liczba pozyskanych akredytacji (w=7)
- 797 to liczba publikacji naukowców pracujących i współpracujących z CBP
Tak więc wskaźniki rezultatu zgodnie z umową dofinansowania zostały w całości osiągnięte. Część z nich na poziomie wielokrotnie przewyższającym przyjęte założenia. Wykonanie wskaźników na poziomie każdego z konsorcjantów przebiegło na założonym poziomie i każdym z konsorcjantów wypełnił zobowiązania w tym zakresie.
Koszty utrzymania Infrastruktury badawczej powstałej w WUM w wyniku projektu CePT
Zgodnie z jednym z założeń projektu, duża infrastruktura badawcza powstała w wyniku projektu CePT powinna być utrzymywana z przychodów uzyskiwanych z jej wykorzystaniem (samofinansowanie). W przypadku laboratoriów CBP WUM wydawało się to niemożliwe ze względu na koszty utrzymania budynku CBP oraz aparatury.
Przeprowadzone w roku 2017 zmiany w zarządzaniu laboratoriami powstałymi w WUM w wyniku realizacji projektu CePT (utworzenie jednostki ogólnouczelnianej CBP WUM, zatrudnienie zarządzającego nią Dyrektora, zajmującego się nie tyle administracyjnym zarządzaniem budynkiem, ale głównie czynnym poszukiwaniem kontrahentów z otoczenia społeczno-gospodarczego dla laboratoriów CBP i współtworzącym koncepcje rozwoju jednostki oraz znaczące dofinansowanie poprawiania standardu wielu laboratoriów spowodowały, że w latach 2018 oraz 2019 CBP WUM jako jednostka ogólnouczelniana uzyskała przychód znacząco przekraczający koszty. Poniżej prezentowane są wyniki finansowe CBP WUM za te lata:
Program wsparcia kosztów utrzymania infrastruktury badawczej CePT: PANDA 2
Dużym wsparciem dla utrzymania dużej infrastruktury powstałej w wyniku projektu CePT jest program PANDA 2, ukierunkowany na wsparcie kosztów utrzymania infrastruktury B+R zbudowanej lub przebudowanej dzięki realizacji projektów w ramach II osi PO IG, dla których ostateczne koszty kwalifikowalne dofinansowane ze środków PO IG 2007-13 wyniosły co najmniej 50 mln zł oraz za pomocą których można prowadzić badania naukowe i prace rozwojowe oraz świadczyć usługi badawcze dla podmiotów zewnętrznych.
Uzyskane z tego projektu dofinansowanie dla Konsorcjum CePT, w tym dla WUM, w znaczącej części zależne jest od przychodu uzyskanego ze współpracy z przedsiębiorcami. Całkowity budżet Programu to 250 mln zł (instytucją pośredniczącą jest NCBiR). Poniższy wykres obrazuje kwoty uzyskane na wsparcie dużej infrastruktury w projekcie PANDA 2 przez Konsorcjum CePT oraz WUM.
Warto odnotować wysoki procent dofinansowania z projektu PANDA 2 przypadający na WUM, biorąc pod uwagę 25% udział WUM w projekcie.
Dalsze plany działania Konsorcjum CePT
Rada Konsorcjum CePT podjęła decyzję o:
- Utrzymaniu programu badawczego projektu CePT (1), polegającego na współpracy pomiędzy konsorcjantami i tworzeniu wspólnych projektów badawczych; wyodrębniono w nim trzy obszary - fazy badawcze: badania podstawowe, nowe metody diagnostyczne i nowe podejścia terapeutyczne.
- Zdecydowano się również na wprowadzenie tzw. specjalizacji CePT w oparciu o istniejące zasoby ludzkie i materialne, przy uwzględnieniu zapotrzebowania społeczno-gospodarczego. Dotyczy to w szczególności projektu CePT 2 (specjalizacji w kierunku medycyny regeneracyjnej oraz nanomedycyny) oraz projektu CePT 3 ( specjalizacji w kierunku immunoterapii nowotworów).
Projekt CePT 2 – utworzenie Centrum Medycyny Regeneracyjnej
Przedmiotem projektu CePT 2 jest zakup aparatury i wyposażenia do celów badawczo-rozwojowych przez konsorcjum naukowe tworzone przez trzy jednostki naukowe:
1. Warszawki Uniwersytet Medyczny (WUM) – Wnioskodawca/Lider konsorcjum,
2. Uniwersytet Warszawski (UW) – konsorcjant,
3. Instytut Wysokich Ciśnień PAN (IWC PAN) – konsorcjant, mających swoje siedziby na terenie województwa mazowieckiego.
Projekt znajduje się w załączniku 5b Kontraktu Terytorialnego dla Województwa Mazowieckiego. Wpisany został pod nazwą „Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii – CePT II”. Okres realizacji projektu przypada na lata 2018 – 2020. Wartość projektu to około 46 mln zł. Przedsięwzięcie, współfinansowane jest z Kontraktu Terytorialnego oraz przez Skarb Państwa, wymaga 10% udziału przedsiębiorców i znaczącego wkładu własnego beneficjenta (VAT niekwalifikowany).
W przypadku WUM planowana do zakupu aparatura i wyposażenie służyć będzie Laboratorium Medycyny Regeneracyjnej w Centrum Badań Przedklinicznych. W przypadku UW aparatura i wyposażenie znajdzie się w Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych, które jest częścią Wydziału Chemii dedykowaną do współpracy z przemysłem. Natomiast w przypadku IWC PAN, aparatura i wyposażenie znajdzie się w samym Instytucie. Planowana do zakupu aparatura i wyposażenie, a także planowane prace B+R są adekwatne do celu projektu i potrzeb wynikających z agendy badawczej. Głównym celem projektu jest zwiększenie potencjału świadczenia usług i badań z zakresu zaawansowanych technologii przez członków konsorcjum CePT oraz wsparcie badań aplikacyjnych prowadzonych we współpracy z przedsiębiorstwami. Grupą docelową projektu są: jednostki naukowe oraz przedsiębiorstwa.
Projekt CePT 3 - Centrum Immunoterapii Nowotworów
Inicjatywa projektu CePT 3 powstała w roku 2017 i jest odpowiedzią na ogromne zapotrzebowanie społeczne na skuteczne metody terapeutyczne w obszarze chorób nowotworowych.
Celami projektu CePT 3 jest:
- doprowadzenie, w okresie ok. 2 lat, do badań klinicznych w zakresie terapii przeciwnowotworowej opartej na technologii CAR-T z wykorzystaniem IP nabytego od komercyjnego podmiotu zagranicznego.
- doprowadzenie do powstania innowacyjnego produktu leczniczego w dziedzinie immunoterapii nowotworów.
Zakres i etapy projektu :
- I część projektu obejmuje wytworzenie produktu leczniczego z wykorzystaniem IP (licencja) komercyjnego podmiotu zagranicznego i przeprowadzenie badań klinicznych w klinikach WUM oraz NCO i IHT.
- II część projektu (inwestycyjna) zakłada budowę zaplecza w postaci laboratoriów naukowych niezbędnych do wytworzenia biotechnologicznego innowacyjnego produktu leczniczego.
- III część projektu zakłada wytworzenie innowacyjnego biotechnologicznego produktu leczniczego na bazie własnego IP.
Warszawski Uniwersytet Medyczny pełni rolę koordynatora przedsięwzięcia. Obecnie bardzo zaawansowane są prace nad przygotowaniem projektu, jak również nad pozyskaniem dofinansowania. W projekcie będą uczestniczyć członkowie Konsorcjum CePT jak również Narodowe Centrum Onkologii oraz Instytut Hematologii i Transfuzjologii (podpisano umowy wstępne).
Koordynatorami merytorycznymi projektu ze strony WUM są prof. Jakub Gołąb, dr hab. Radosław Zagożdżon oraz dr hab. Magdalena Winiarska.
Zgodnie z powstałym na życzenie JM Rektora WUM dokumentem, zatytułowanym „Strategiczne kierunki badań naukowych w WUM na lata 2020-2025” przewidywane było utworzenie w WUM Centrum Rozwoju Immunoterapii Nowotworów (CeRIN) - ośrodka wyposażonego w nowoczesną infrastrukturę badawczą pozwalającą na realizację programu badań obejmujących opracowywanie innowacyjnych produktów leczniczych w dziedzinie immunoterapii nowotworów, w tym w ramach projektu CePT3.
Jednostka CERIN powstała w styczniu 2020 decyzją JM Rektora; ma status laboratorium środowiskowego CePT. Dysponuje ona projektami grantowymi o wartości ok 25 mln, aktualnie w opracowaniu jest wystąpienie WUM o specjalne dofinansowanie o wartości 2 mln.
Rozwój innych projektów konsorcjum CePT w najbliższych latach
Decyzją Rady Konsorcjum CePT (styczeń 2020) został powołany Zespół Merytoryczny składający się z przedstawicieli wszystkich konsorcjantów, który zajmie się wypracowaniem strategii działania Konsorcjum i dalszej specjalizacji CePT oraz wskaże nowe kierunki rozwoju. Umożliwi to ubieganie się o środki finansowe na realizację działań z odpowiednim wyprzedzeniem, niezbędnym do rozeznania rynku oraz ewentualną modyfikację zakresu ze względu na uwarunkowania.
(skrót sprawozdania p. Prorektor ds. Nauki i Transferu Technologii – prof. Jadwigi Turło złożonego na posiedzeniu Senatu WUM w dniu 24.02.2020)