Tegorocznymi komentatorami byli: prof. Jadwiga Turło (kierownik Katedry Technologii Leków i Biotechnologii Farmaceutycznej WUM), prof. Dominika Nowis (p.o. kierownik Laboratorium Medycyny Doświadczalnej WUM), dr hab. Leszek Czupryniak (kierownik Kliniki Diabetologii i Chorób Wewnętrznych CSK UCK WUM) oraz dr hab. Anna Wójcicka (Warsaw Genomics, spin out UW). Spotkanie poprowadził Jacek Sztolcman – dyrektor Centrum Współpracy i Dialogu UW, który po przywitaniu gości i wszystkich zebranych, podkreślił szczególne znaczenie Nagrody Nobla z dziedziny medycyny lub fizjologii przyznawanej w czasach pandemii.
W roku 2020 laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny zostali: Amerykanie Harvey J. Alter (National Institutes od Health) i Charles M. Rice (Rockefeller University) oraz Brytyjczyk Michael Houghton (University of Alberta) „za odkrycie wirusa wywołującego zapalenie wątroby typu C”. W uzasadnieniu Komitet Noblowski stwierdził, że odkrycia naukowców miały „decydujący wkład w walkę z wirusowym zapaleniem wątroby, głównym globalnym problemem zdrowotnym powodującym marskość wątroby i raka wątroby u ludzi na całym świecie”.
Zaproszeni do udziału w spotkaniu eksperci Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego omówili znaczenie odkryć trójki nagrodzonych naukowców i wpływ ich badań na postęp w wykrywaniu i leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu C (WZW C).
Prof. Dominika Nowis zauważyła, że zidentyfikowanie przez noblistów wirusa wywołującego zapalenie wątroby typu C, a także opisanie, w jaki sposób powoduje on powstawanie zmian w wątrobie miały bezpośredni wpływ na rozwój medycyny praktycznej. Podkreśliła, że dzięki odkryciu budowy wirusa oraz sposobu, w jaki wywołuje on chorobę u człowieka możliwe stało się opracowanie skutecznych leków. Przyznała, że HCV jest bardzo niebezpieczny, wielokrotnie bardziej zakaźny niż HIV, a wywołana przez niego choroba dotyka dziesiątki milionów ludzi na całym świecie. W Polsce to ok. 200 tys. osób.
Prof. Jadwiga Turło przybliżyła stosowane obecnie terapie zwalczające HCV. Zwróciła uwagę, że dzięki badaniom tegorocznych noblistów, w następstwie których powstały nowe leki, wirusowe zapalenie wątroby typu C, które jeszcze przed pięcioma laty było chorobą przewlekłą z bardzo nikłymi perspektywami leczenia, zamieniło się w chorobę całkowicie uleczalną.
Dr hab. Leszek Czupryniak zauważył, że wirus powodujący wirusowe zapalenie wątroby typu C należy do tej samej rodziny wirusów RNA co koronawirus SARS-CoV-2, a przyznanie tegorocznej Nagrody Nobla wpisuje się w obecną sytuację na świecie w kontekście rosnącego zainteresowania wirusologią. Podkreślił, że badania noblistów umożliwiły wykrycie wirusa u pacjentów, pomogły w wynalezieniu leków zwalczających HCV, a w konsekwencji pozwoliły poddać chorych skutecznemu leczeniu. Dodał, że tegoroczna decyzja Komitetu Noblowskiego świadczy o tym, że opracowanie do użytku skutecznej szczepionki i leku musi zostać poprzedzone odkryciem samego wirusa i zbadaniem jego budowy.
Reprezentująca Uniwersytet Warszawski dr hab. Anna Wójcicka przybliżyła możliwe drogi zakażenia wirusem i zauważyła, że odkrycie HCV umożliwiło jego zdiagnozowanie, co wpłynęło na bezpieczeństwo transfuzji krwi. Zwróciła uwagę, że po odkryciu przez Harvey’a J. Altera cząsteczki wirusa wywołującego wirusowe zapalenie wątroby typu C możliwe stało się wykrycie przez Michaela Houghtona przeciwciał w organizmie osób zarażonych. Całość badań nad tym wirusem zwieńczyło odkrycie przez Charlesa M. Rice’a sekwencji genetycznej HCV. Wszystkie to dokonania pozwoliły na rozwijanie sposobów leczenia WZW typu C, choroby, którą obecnie zarażonych jest ok. 170 mln osób.
Fot. Uniwersytet Warszawski
