Specjaliści wielu dziedzin, wśród których znaleźli się reprezentanci naszego Uniwersytetu, omawiali m.in. wyzwania stojące przed wciąż narastającym problemem zdrowia publicznego, jakim są choroby cywilizacyjne. Przedstawiali także najlepsze praktyki w tym zakresie. Eksperci rozmawiali na temat realizacji ustawy o zdrowiu publicznym – o tym, jakie nadzieje budziła i jej roli w walce z negatywnymi trendami epidemiologicznymi w chorobach zakaźnych oraz o profilaktycznej roli szczepień.
Wyzwania polskiej psychiatrii
Ważnym głosem była dyskusja na temat psychiatrii, w szczególności psychiatrii dzieci i młodzieży. Według danych Eurostatu Polska pod względem liczby specjalistów psychiatrów znajduje się na przedostatnim miejscu w Europie (ostatnia jest Bułgaria). W Polsce tylko 3,4% budżetu państwa kierowane jest na psychiatrię, zaś w rozwiniętych krajach europejskich jest to nawet 6-8%. A problemy ze zdrowiem psychicznym Polaków narastają, zwłaszcza w dobie pandemii koronawirusa. Eksperci panelu skupili się na ocenie potrzeb polskiej psychiatrii oraz reformie w systemie ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Podkreślali negatywny wpływ sytuacji epidemiologicznej na stan psychiki młodych pacjentów, czego efektem są przeciążone oddziały psychiatrii dziecięcej. - Próby samobójcze to pierwsza przyczyna zgonów w grupie dzieci i młodzieży na świecie w krajach rozwiniętych. Nie mówimy już w tej chwili o dobrostanie psychicznym, ale o ratowaniu życia - mówił prof. Tomasz Wolańczyk, kierownik Kliniki Psychiatrii Wieku Rozwojowego WUM. - Problem niezaopiekowania dzieci i młodzieży, pewnej niewydolności systemu rodzinnego plus pewne skostnienie systemu edukacyjnego doprowadziły do narastania problemów, głównie emocjonalnych, a pandemia powiedziała sprawdzam. Obnażyło to słabość systemu, który był już na granicy – dodał prof. Wolańczyk. Specjaliści zgodzili się, że reforma psychiatrii dziecięcej to duża rewolucja i krok naprzód. Kluczowe działania, zdaniem mówców panelu, które mogą być istotne dla zmian w polskiej psychiatrii, to lepsza koordynacja i współpraca pomiędzy poszczególnym instytucjami zaangażowanymi w proces opieki i leczenia pacjenta, dostęp do publicznej opieki zdrowotnej i leków refundowanych, zmiany legislacyjne dotyczące dostępności leków w populacji dzieci i młodzieży.
Wpływ pandemii na kształcenie na kierunkach medycznych
W trakcie kongresu debatowano także nad problemami związanymi z nauczaniem studentów na uczelniach medycznych w trakcie pandemii. Uczestnicy panelu zgodnie podkreślali, że w nauczaniu zawodów medycznych najbardziej elementarna jest edukacja praktyczna. Trwająca od 2020 r. sytuacja zagrożenia epidemiologicznego to duże wyzwanie dla uniwersytetów, które muszą zapewniać bezpieczeństwo studentom, dydaktykom oraz pacjentom szpitali klinicznych, gdzie prowadzone są zajęcia. Zdaniem ekspertów pandemia wpłynęła negatywnie nie tylko na jakość kształcenia, ale także na problemy natury psychicznej u studentów. Stąd konieczność wsparcia psychologicznego w edukacji. Równie istotne w procesie kształcenia w ocenie ekspertów są zmiany w otoczeniu prawnym, które pozwolą na płynną realizację procesu edukacyjnego. Również w kwestii szczepień ochronnych. – W skali kraju w naszej uczelni jest jeden z wyższych procentów wyszczepialności, co jest pozytywne, ponieważ zbudowaliśmy aż cztery bariery: dystans, maseczka, bariera immunologiczna i bariera komórkowa – mówił prof. Bolesław Samoliński, kierownik Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych, Alergologii i Immunologii WUM. Jednak brak informacji na temat tego, kto poddał się szczepieniu w ocenie specjalistów znacznie utrudnia prowadzenie zajęć. A według ostatnich badań, przytaczanych przez prof. Samolińskiego, osoby niezaszczepione przebywające w jednym pomieszczeniu przez 3 minuty w odległości 3 metrów mają 90% szans na zarażenie. - Potrzeba klarowanych regulacji jako priorytet stawiających zdrowie i bezpieczeństwo osób, które w środowisku akademickim funkcjonują – dodał profesor.
Drugiego dnia Kongresu odbył się konkurs prac z trzech obszarów tematycznych: „Zdrowie psychiczne”, „Promocja zdrowia, edukacja zdrowotna, profilaktyka chorób, health literacy” oraz „Choroby cywilizacyjne”. Wyróżnieni zostali:
- dr Michał Ordak, prof. Magdalena Bujalska-Zadrożny, dr hab. Tadeusz Nasierowski za pracę pt. „Zwiększenie efektywności farmakoterapii w psychiatrii poprzez stosowanie bazy interakcji farmakologicznych”
- Monika Serkowska, Monika Koiszewska, Aleksandra Radziwonowicz, dr Piotr Popowski za pracę „Wsparcie psychologiczne na trójmiejskich uczelniach”
- mgr Ilona Cieślak, dr hab. Mariusz Pańczyk, lek. Dominik Wawrzuta, dr Mariusz Jaworski, prof. dr hab. Joanna Gotlib za pracę „Czy szczepienie przeciwko COVID-19 chroni polskie pielęgniarki przed lękiem?”
- Krzysztof Klimiuk, dr hab. Łukasz Balwicki, mgr Anna Korcala-Wichary, dr hab. Dominik Olejniczak za pracę „Badanie czynników zmieniających prawdopodobieństwo zawrócenia uwagi na palenie papierosów wśród ciężarnych”
- Konrad Dyda, dr hab. Jolanta Pacian za pracę „Co oznacza zdrowie w Konstytucji RP?”
W sesji plakatowej wyróżniono: Sarę Frankiewicz, mgr Kingę Kalitę-Kurzyńską oraz mgr Iwonę Kiersnowską za poster „Zdrowie psychiczne studentów w dobie pandemii”, mgr Kingę Kalitę-Kurzyńską, dr. hab. Bartłomieja Walczaka, mgr Aleksandrę Molas oraz dr hab. Aleksandrę Wesołowską za plakat „Karmienie piersią w Polsce w czasie pandemii COVID-19”, a także mgr Małgorzatę Znyk i prof. Dorotę Kaletę za plakat “Tobacco smoking prevalence among primary care physicians and anti-smoking counseling - preliminary results”.
Organizatorami wydarzenia byli: Instytut Ochrony Zdrowia, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Katedra Zdrowia Publicznego i Środowiskowego WNoZ WUM, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy.
Obrady z dwóch dni Kongresu dostępne są pod linkami: dzień pierwszy Kongresu, dzień drugi Kongresu
