Rak dróg żółciowych to agresywny nowotwór o złym rokowaniu. Najczęściej w momencie rozpoznania guz jest nieoperacyjny, a proponowane leczenie ma charakter paliatywny. Jednak, jak wykazały doświadczenia niektórych ośrodków np. Mayo Clinic w Stanach Zjednoczonych czy Szpitala Charite w Berlinie, przeszczepienie wątroby we wczesnym etapie zaawansowania tego nowotworu jest możliwe pod warunkiem kwalifikacji wyselekcjonowanych pacjentów. Procedura ta może być wdrożona i daje dobre rezultaty dzięki zastosowaniu specjalistycznego protokołu obejmującego precyzyjną diagnostykę obrazową oraz radioterapię i chemioterapię jako przygotowanie do zabiegu. W Polsce nie przeprowadzano dotychczas transplantacji wątroby u pacjentów z rakiem dróg żółciowych w ramach takich wysokospecjalistycznych protokołów.
– Rak dróg żółciowych rozwija się dość często u pacjentów z pierwotnym stwardniającym zapaleniem dróg żółciowych (PSC). Kilkuset pacjentów z rozpoznanym PSC znajduje się pod opieką Centrum Leczenia Chorób Rzadkich Wątroby przy Klinice Hepatologii i Chorób Wewnętrznych WUM. Nowotwór ten może dotykać także osoby młode i bywa niekiedy rozpoznany w dość wczesnym stadium. W związku z tym postanowiliśmy zaadaptować i wdrożyć protokół z Kliniki Mayo w Stanach Zjednoczonych w naszym ośrodku – mówi prof. Piotr Milkiewicz, który kieruje Kliniką i Centrum. Adaptacją procedur z przystosowaniem ich do naszych warunków zajęli się prof. Maciej Wójcicki z Kliniki Hepatologii i Chorób Wewnętrznych WUM oraz dr Leszek Kraj z Kliniki Onkologii WUM, kierowanej przez prof. Rafała Steca. Ta wieloetapowa procedura wymagała także współpracy z zespołem Oddziału Radioterapii Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie z prof. Lucjanem Wyrwiczem, dr Katarzyną Pędziwiatr i dr Małgorzatą Gidzińską-Wielgosz.
Pierwsza pacjentka, 61 letnia chora z PSC i potwierdzonym rakiem wnęki wątroby (cholangiocarcinoma), po przygotowaniu z zastosowaniem radio- i chemioterapii wg. protokołu Mayo Clinic, została poddana transplantacji wątroby 21 października b.r. w Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby kierowanej przez prof. Krzysztofa Zieniewicza. Transplantację przeprowadził dr n. med. Piotr Smoter (na zdjęciu) z zespołem. Operacja i okres pooperacyjny przebiegły bez istotnych powikłań i pacjentka w dobrej kondycji została wypisana do domu po trzech tygodniach od zabiegu.
– Wynik badania histopatologicznego z usuniętej wątroby jest bardzo obiecujący. Żywe tkanki nowotworu dróg żółciowych stanowiły bowiem mniej niż 5 proc. utkania guza. Świadczy to o wysokiej skuteczności protokołu radioterapii i chemioterapii zastosowanego przed transplantacją. Potwierdza również, jak wielkie znaczenie we współczesnej medycynie ma wielodyscyplinarne podejście do skomplikowanych problemów dotyczących różnych specjalności. Mamy nadzieję, że kolejni pacjenci z tym groźnym nowotworem już w niedalekiej przyszłości otrzymają szansę na transplantację, a tym samym na wieloletnie przeżycie – mówi dr Leszek Kraj.