Wyłącznym celem feedbacku jest wspieranie jednostek lub grup w procesie uczenia się, doskonalenia się lub rozwoju. Najważniejszy jest sposób jego przekazywania - powinien być konstruktywny. Ma wzmacniać działania i zachowania dobre oraz wpływać na poprawę tych słabszych. Nie do przecenienia jest jego rola w procesie kształcenia. – Wszystkie metaanalizy badań edukacyjnych prowadzone od lat 90 mówią o tym, że jest to bardzo użyteczna metoda nauczania, niemal tak samo użyteczna jak coaching – mówił dr hab. Piotr Dziechciarz, Pełnomocnik Rektora ds. Jakości Kształcenia, otwierając spotkanie.
Ocenianie kształtujące i informacja zwrotna jako kluczowy element procesów nauczania i uczenia się
O zaletach oceniania kształtującego mówiła dr Monika Czyżewska z Akademii Pedagogiki Specjalnej. Czym jest i na czym polega ocenianie kształtujące? To sposób nauczania oparty na pozyskiwaniu informacji o przebiegu procesu uczenia się. Dydaktycy nie tylko przekazują materiał, ale także zbierają od uczniów informację zwrotną o tym, czego się nauczyli, zaś sami dają im informację na temat poczynionych przez nich postępów. Sprawia to, że procesy uczenia się i nauczania są efektywne. Według schematu zaprezentowanego przez prelegentkę, idealna informacja zwrotna składa się z wyszczególniania i doceniania dobrych elementów pracy studenta, odnotowywaniu tego, co wymaga poprawy lub dodatkowej pracy ze strony studenta, wskazówek, w jaki sposób student powinien to poprawić oraz w jakim kierunku należy pracować dalej. Właściwa informacja zwrotna aktywizuje studenta i indywidualizuje proces uczenia. – Ocenianie kształtujące to umożliwianie studentom wzajemnego korzystania ze swojej wiedzy i umiejętności oraz wspomaganie ich, by stali się autorami procesu własnego uczenia się – mówiła dr Czyżewska.
Głos na temat oceniania kształtującego zabrał też dr Grzegorz Cebula z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Mówił o nim w kontekście narzędzia do realizacji efektów uczenia. – Ocena kształtująca to informacja dla studentów dotycząca tego, w jakim stopniu opanowali materiał, dla nas – jako nauczycieli: czy jesteśmy w stanie ich skutecznie uczyć. Przede wszystkim jednak jest rewelacyjnym narzędziem, żeby studentów motywować. A z psychologii poznawczej wiemy, że motywacja, czy to zewnętrzna, czy wewnętrzna ma kluczowe znaczenia dla procesu uczenia się. Ocena kształtująca jest ważna i powinna być często stosowana. – mówił dr Cebula.
Studenci i ryby głosu nie mają?
Ankiety studenckie to proste i bardzo ważne narzędzie, które WUM wykorzystuje do poprawy jakości nauczania. Studenci naszej uczelni mogą wyrażać swoje opinie, wykorzystując do tego dedykowane im: ankietę oceny zajęć i nauczycieli akademickich, ankietę oceny praktyk oraz ankietę oceny warunków studiowania. Informacje i komentarze są niezwykle pomocne przy analizowaniu metod kształcenia na uczelni. Opinie studentów służą także konkretnym dydaktykom, którzy mogą z nich korzystać, planując kolejne zajęcia. A jak narzędzia te oceniają sami studenci? Według Igi Markowskiej, studentki VI roku kierunku lekarskiego, ich plusem jest możliwość starannego przygotowania odpowiedzi - bez zbędnych emocji, powszechność oraz łatwość w weryfikacji odpowiedzi. Wskazała również ich słabe strony: suchość zawartego komunikatu, konieczną systematyczność czy trudność z identyfikacją asystentów. Podkreślała jednak, że warto je wypełniać, aby poprawiać jakości nauczania na WUM. Prelegentka mówiła również o informacji zwrotnej, która odgrywa istotną rolę w każdym sposobie komunikacji wykładowców ze studentami. Z jednej strony może utwierdzać ich w przekonaniu, że ich zdanie jest ważne, a komunikacja – czy przez rozmowę czy przez ankietę, ma sens. Z drugiej – może całkowicie zniechęcać do wyrażania opinii. Przedstawiła przykłady motywujących i demotywujących feedbacków. – Współpraca i wynikająca z niej sprawna komunikacja pomoże w diagnozowaniu bieżących problemów. Dzięki zaangażowaniu wszystkich stron i gotowości do działania, możemy uzyskać pożądany efekt – mówiła na zakończenie.
Po każdym wystąpieniu uczestnicy spotkania wymieniali się swoimi refleksjami na temat skutecznej informacji zwrotnej, stosowania jej w trakcie prowadzonych przez siebie zajęć oraz dyskutowali na temat wyzwań stojącym przed dydaktykami.
Organizatorem wydarzenia był Pełnomocnik Rektora ds. Jakości Kształcenia, Uczelniany Zespół ds. Jakości Kształcenia oraz Biuro Jakości i Innowacyjności Kształcenia. Sympozjum poprowadziła dr Antonina Doroszewska, kierownik Studium Komunikacji Medycznej.