– Jest mi niezmiernie miło rozpocząć cykl wykładów patronackich dla uczniów – mówił doktor Paskal – To najlepszy moment na pokazywanie wam różnych perspektyw, a chirurgia plastyczna bardzo poszerza horyzonty - zarówno w świecie nauki, jak i w świecie samej chirurgii, które potem wykorzystują inne dziedziny medycyny.
Czym jest chirurgia plastyczna?
Słowo „plastyczna” wywodzi się z języka greckiego i oznacza formować, rzeźbić. Chirurg plastyczny operuje w tkankach ludzkich, tworząc coś nowego, ale też odtwarzając coś, co już było. Chirurdzy plastyczni nie są ograniczeni ani ściśle przywiązani do żadnego konkretnego obszaru ciała - są w stanie odtworzyć twarz, piersi, ale także np. cewkę moczową.
Jak zaznaczył prelegent, pogłębianie wiedzy anatomicznej na poziomie „mikroskopowym” w latach 80-tych XX w. oraz rozwój technik mikrochirurgicznych zaopatrywania tkanek w krew umożliwiły chirurgom przenoszenie tkanek z miejsca „a” do miejsca „b”. To zaś otworzyło drogę do naprawiania defektów, których wcześniej nie dało się naprawić. Obecnie, do rekonstrukcji ubytków chirurdzy plastyczni mogą wykorzystać ponad 300 płatów, m.in. płatów skórnych, płatów skórno-mięśniowych, skórno-tłuszczowych czy kostno-skórnych.
Dr Paskal: – Mamy mnóstwo miejsc w naszym ciele, które możemy poświęcić na rzecz większego dobra - rekonstrukcji ważniejszego narządu bez dużego ubytku miejsca dawczego. Zatem przeszczepienie w tym momencie fragmentu kości z nogi do żuchwy nie jest tak dużym problemem, a kiedyś nie było to w ogóle możliwe. Oczywiście wymaga to odpowiedniego przygotowania, wiedzy, sprzętu oraz innych rzeczy, które składają się na to, czy zabieg się powiedzie. Ale jest to coś, co oferujemy teraz naszym pacjentom.
Kiedy kierować do chirurga plastycznego
Brak jest danych krajowych dotyczących zabiegów, które najczęściej przeprowadzają chirurdzy plastyczni w Polsce. Jednak lista tego, co robią jest długa i nie ogranicza się jedynie, tak jak utarło się to powszechnie - do chirurgii estetycznej. Chirurdzy plastyczni zajmują się rekonstrukcją, m.in. piersi, powiek, kończyn, resekcją nowotworów - skóry i powłok ciała, leczeniem rozległych ran, rewizją blizn, chirurgią ręki, chirurgią oparzeń, chirurgią ręki, replantacjami,chirurgią obrzęków limfatycznych czy zaopatrują ubytki tkanek po urazach.
Dr Paskal prezentował spectrum działań chirurgów plastycznych na przykładach. Opowiadał o chorym, który zaniedbał nowotwór skórny, powstały w obrębie kąta przyśrodkowego oka, blisko powieki górnej i dolnej oraz kanalika łzowego. Należało wykonać u niego dużą resekcję, ale nie tylko - konieczna była rekonstrukcja powieki i przeszczepienie płata skóry. A także o pacjencie, który wymagał interwencji chirurga plastycznego z powodu zaniedbania choroby niechirurgicznej - cukrzycy, w wyniku której rozwinęło się owrzodzenie na kostce, a w efekcie doszło do zniszczenia stawu. Zabieg chirurgiczny wymagał pobrania dużego płata z podudzia, odwrócenia tkanki wokół osi naczynia i zaopatrzenia ubytku. Tak skomplikowana procedura przywróciła pacjentowi zdolność chodzenia.
Prelegent mówił również o możliwościach nowoczesnej chirurgii plastycznej - złożonych przeszczepach tkankowych np. twarzy, najczęściej od zmarłych dawców. Przypomniał pierwszy na świecie pełny przeszczep twarzy, wykonany przez prof. Marię Siemionow w klinice w Stanach Zjednoczonych oraz pierwszy w Polsce przeszczep twarzy wykonany w Gliwicach.
– Często pacjenci, którzy do nas trafiają, niestety trafiają do nas późno, a czasem za późno, żeby pewne rzeczy odtworzyć – mówił dr Paskal i ostrzegał, żeby niezwłocznie zgłaszać się do lekarzy, jeśli nasza rana nie goi się przez kilka tygodni.
A co dr Paskal mówił o chirurgii estetycznej: – Zdobywanie wiedzy na temat tego, jak operować ludzkie ciało, jak pomagać w naprawdę poważnych przypadkach, dopiero daje prawidłowe narzędzia do tego, żeby pomagać w mniej poważnych problemach, a w zasadzie w poprawianiu dobrego na lepsze – podkreślał dr Paskal. Chirurgia estetyczna obejmuje m.in. plastykę nosa, brzucha i piersi, chirurgię estetyczną powiek, liftingi twarzy, liposukcję i powiększanie piersi. Wliczają się w nią także zabiegi nieinwazyjne, jak wypełnianie tkankowe czy laseroterapia. – Każdy zabieg ma swoje powikłania. Kiedy jakiś zabieg jest wam reklamowany, jako zabieg bez powikłań, to powinna się wam pojawić od razu czerwona lampka – mówił wykładowca, zaznaczając, że zabiegi nieinwazyjne to przecież również ingerencja w tkanki, która może mieć tak poważne konsekwencje jak martwica skóry czy utrata wzroku. Stąd ważne aby korzystać z tych zabiegów u wykwalifikowanych specjalistów - lekarzy.
Po wykładzie uczniowie mieli wiele pytań. Dr Paskal wyjaśniał m.in. jak wygląda przeszczepianie palca ze stopy w miejsce kciuka, mówił o świadomym obopólnym wyrażaniu zgody na zabiegi, opowiedział o najtrudniejszej operacji, w jakiej do tej pory uczestniczył.
Kto uczestniczył w wykładzie
W wykładzie uczestniczyli licealiści z: IX Liceum Ogólnokształcącego im. Klementyny Hoffmanowej, VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława IV, z II Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stefana Batorego, XXVII LO im. Tadeusza Czackiego oraz XL LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stefana Żeromskiego.
To pierwszy raz, kiedy uczestnicy programu patronackiego mieli okazję przybyć do budynku Collegium Anatomicum i wysłuchać prelekcji w uniwersyteckim audytorium, którego architektura odwołuje się do historycznych teatrów anatomicznych - z rzędami siedzeń umieszczonych jedne nad drugimi oraz katedrą wykładowcy w centralnej części.
