Otwarcie konferencji
Otwierający konferencję: prof. Zbigniew Gaciong, rektor WUM, prof. Bolesław Samoliński, przewodniczący Rady Dyscyplin Nauk o Zdrowiu oraz prof. Mariusz Gujski, dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu, zgodnie podkreślali, że podejmowane w trakcie sympozjum tematy odpowiadają aktualnym wyzwaniom w zakresie zdrowia publicznego.
Rektor prof. Zbigniew Gaciong mówił: – Problemy zdrowia psychicznego nie są nowe, ale teraz staliśmy się na nie bardziej wyczuleni, zwłaszcza gdy dotyczą ludzi młodych. Bardzo dziękuję wszystkim ekspertom, którzy wezmą udział w panelach, podziękowania i gratulacje należą się także organizatorom.
– Historia zaburzeń psychicznych jest tak długa, jak historia ludzkości – zaznaczył prof. Mariusz Gujski. I dodał: – Dziś zmienia się podejście, nie mówimy już choroby psychiczne, ale zaburzenia psychiczne. Jako społeczeństwo oswajamy się z tym, że statystycznie każdy z nas może doznać choć jednego epizodu depresyjnego, a także że i w naszym otoczeniu jest bardzo wiele problemów. Mam nadzieję, że dzisiejsze wydarzenie będzie nie tylko inspirowało, ale popychało naszą społeczność do działań w zakresie zdrowia publicznego – adekwatnych do potrzeb.
Wyzwania dla zdrowia psychicznego młodych ludzi
To o nich dyskutowano w czasie pierwszego panelu kongresu, który poprowadził dr hab. Dominik Olejniczak z Zakładu Zdrowia Publicznego WUM. Rozmówcami byli prof. Tomasz Wolańczyk, kierownik Kliniki Psychiatrii Wieku Rozwojowego UCK WUM, Renata Szredzińska, prezes Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę oraz Damian Marciniak, dyrektor Departamentu ds. Zdrowia Psychicznego w Biurze Rzecznika Praw Pacjenta.
Prof. Tomasz Wolańczyk mówił o przepełnieniu oddziałów psychiatrycznych i ogromnych potrzebach w tym zakresie. Na kierowanym przez niego oddziale psychiatrycznym na 20 miejsc przyjętych jest ponad 40 pacjentów.
Renata Szredzińska podkreślała, że temat zdrowia psychicznego był kiedyś na piątym miejscu od względem zgłaszanych problemów przez dzieci, które kontaktowały się w Telefonem Zaufania 116 111. Teraz temat ten pojawia się najczęściej w wypowiedziach dzieci.
Prof. Tomasz Wolańczyk przyznał, że Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę jest jedną z nielicznych organizacji, które próbują zmieniać przyczyny, a nie łagodzić objawy.
– To najważniejsze czym teraz musimy się zająć, czyli prewencją, bo to jedyna możliwość zmniejszenia przeciążenia szpitali psychiatrycznych – wskazywał prof. Wolańczyk.
Damian Marciniak, dyrektor Departamentu ds. Zdrowia Psychicznego w Biurze Rzecznika Praw Pacjenta zwracał uwagę, że młode osoby często nie wiedzą, z jakiej pomocy mogłyby skorzystać, więc najczęściej szukają wsparcia w grupie rówieśniczej.
– Musimy zatem przygotować je do wspierania siebie nawzajem – podkreślał Damian Marciniak.
Zdrowie psychiczne jako priorytet działań systemu ochrony zdrowia
W trakcie konferencji rozmawiano także o reformie psychiatrii dzieci i młodzieży, współpracy między resortami, nowym modelu psychiatrycznym wieku rozwojowego, a także kształceniu specjalistów oraz korzystaniu z potencjału absolwentów zdrowia publicznego.
Wiceminister zdrowia prof. Urszula Demkow mówiła:
– Kształcenie kadry psychiatrów jest procesem długotrwałym, dlatego w obecnej sytuacji należy wykorzystać maksymalnie potencjał leżący w promocji zdrowia i absolwentach kierunku zdrowie publiczne, tak aby zadbać o wzmocnienie zdrowia psychicznego młodych osób.
Wiceminister zaznaczyła również, że temat zdrowia psychicznego stanowi jeden z priorytetów obecnego rządu.
– Obecnie realizowany jest w Polsce Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2023-2030, a jeden z celów operacyjnych Narodowego Programu Zdrowia dotyczy zapobiegania zaburzeniom zdrowia psychicznego. W ramach tego programu realizowany jest również pierwszy raz Krajowy Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym. Widać, że w polskiej polityce zdrowotnej temat został już dostrzeżony – mówiła dr Daria Biechowska, dyrektor Zakładu Zdrowia Publicznego IPiN.
Dodatkowo od kilku lat realizowana jest reforma polskiej psychiatrii. Jak podkreślała konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży dr Aleksandra Lewandowska:
– Reformować można coś co istnieje, natomiast w naszym kraju opieka środowiskowa wieku rozwojowego nie funkcjonowała. Koordynacja i kompleksowość nie funkcjonowały. My budujemy ten model złożony z trzech poziomów referencyjnych od podstaw.
Pytana przez dr. hab. Dominika Olejniczaka o interdyscyplinarność działań wiceminister edukacji narodowej Paulina Piechna-Więckiewicz podkreśliła:
– Spotykamy się dzień po przełomowym wydarzeniu – trójstronnej deklaracji współpracy międzyresortowej na rzecz zdrowia psychicznego młodych osób. Od teraz Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Zdrowia oraz Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej mają wspólny cel, a takie podejście to przełom, który był oczekiwany od rządu. W pierwszej kolejności dostrzegamy, że trzeba będzie wypracować schemat postepowania w momencie powrotu ucznia do szkoły po zwolnieniu ze względu na problemy zdrowia psychicznego, aby zminimalizować narażenie na wykluczenie tej osoby z grupy rówieśniczej.
Lepsza jakość opieki zdrowotnej dzięki nowym technologiom
Jeden z paneli był poświęcony wykorzystaniu nowych technologii w ochronie zdrowia. Paneliści mówi o: szansach i zagrożeniach wynikających ze stosowania sztucznej inteligencji, granicach zastępowania pracy człowieka oraz odpowiedzialności sztucznej inteligencji. Jak wskazywała Justyna Mieszalska, prezes Centrum Medycznego WUM, ponad 6% polskich szpitali oraz 35% polskich start-up’ów korzysta ze sztucznej inteligencji, a w polskich placówkach medycznych inwestycja w AI wzrosła w ostatnim czasie z 35 do 46%.
– Nowoczesne rozwiązania w zakresie diagnostyki obrazowej przynoszą ogromne korzyści dla pacjentów. W rezonansie magnetycznym zastosowanie AI umożliwia znaczne skrócenie wielu badań, np. z 25 do 10 minut w przypadku kolana. W tomografii komputerowej stawką jest maksymalna redukcja dawki promieniowania, która z każdą kolejną generacją skanerów jest coraz niższa - szczególnie w tomografach komputerowych zliczających fotony – mówił Piotr Kuskowski, dyrektor ds. marketingu i strategii firmy Siemens Healthineers Sp. z o.o.
Wnioski z IX Warszawskich Dni Promocji Zdrowia
– Z tegorocznej edycji Warszawskich Dni Promocji Zdrowia płyną wnioski, iż działania na rzecz poprawy i umacniania zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży uległy znacznemu zdynamizowaniu, a także, że dostrzeżona została potrzeba interdyscyplinarnych działań – mówił dr hab. Dominik Olejniczak. I dodał: – Znamienne jest, iż w toku konferencji wielokrotnie podkreślona została rola zdrowia publicznego, szczególnie w kontekście koordynowania działań profilaktycznych i naprawczych.
